Dijital Yerli Olan Ortaokul Öğrencilerinin Teknolojik Araçlar Hakkındaki Algılarının Metaforlar Üzerinden İncelenmesi


Özet Görüntüleme: 26 / PDF İndirme: 16

Yazarlar

Anahtar Kelimeler:

Dijital Yerli, Metafor, Teknoloji, Sosyal Medya, Algı

Özet

Teknolojideki hızlı dönüşüm, özellikle mobil teknolojiler ve dijital medya araçları sayesinde bireylerin yaşamında köklü değişimlere yol açmıştır. Bu durum, ortaokul öğrencileri gibi dijital yerli kuşakların teknolojiyle ilişkilerini daha yakından incelemeyi gerekli kılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin teknoloji, akıllı telefon, akıllı tahta, tablet, dijital oyun, sosyal medya ve metaverse kavramlarına ilişkin algılarını metaforlar yoluyla incelemektir. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) yaklaşımıyla tasarlanmış ve 160 ortaokul öğrencisinden veri toplanmıştır. Verilerin analizinde Saban’ın (2008) çalışmasında kullandığı metafor analizi yöntemi temel alınmış; kodlama, kategorileştirme, geçerlik-güvenirlik çalışmaları ve tematik dağılımlar ayrıntılı şekilde raporlanmıştır. Araştırma bulguları, öğrencilerin teknolojiyi daha çok eğlence, kolaylık ve iletişim aracı olarak algıladıklarını; ancak bağımlılık ve karmaşıklık gibi olumsuz yönlerini de fark ettiklerini göstermektedir. Akıllı telefon, dijital oyun ve sosyal medya gibi araçlara yönelik metaforların önemli bir kısmı “bağımlılık” temasında yoğunlaşırken, akıllı tahta ve tablet gibi eğitim teknolojilerine yönelik metaforların daha işlevsel ve olumlu temalarda toplandığı görülmüştür. Ayrıca öğrenciler metaverse kavramını büyük ölçüde “gelecek” ve “hayal gücü” ile ilişkilendirmiştir. Araştırmanın bulguları doğrultusunda, öğrenci algılarına uygun dijital içerikler geliştirilmesi, öğretmenlerin teknoloji entegrasyonu konusunda desteklenmesi ve teknoloji okuryazarlığını artırmaya yönelik programlar önerilmektedir. Ayrıca, gelecekte teknolojiyle zenginleştirilmiş öğrenme deneyimlerine sahip farklı öğrenci gruplarını karşılaştıran çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışma, öğrencilerin dijital teknolojilere yönelik algılarını anlamaya yönelik önemli bir katkı sunmakta ve eğitimde teknoloji kullanımının öğrenci merkezli boyutunu ortaya koymaktadır.

Teknolojideki hızlı dönüşüm, özellikle mobil teknolojiler ve dijital medya araçları sayesinde bireylerin yaşamında köklü değişimlere yol açmıştır. Bu durum, ortaokul öğrencileri gibi dijital yerli kuşakların teknolojiyle ilişkilerini daha yakından incelemeyi gerekli kılmaktadır. Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin teknoloji, akıllı telefon, akıllı tahta, tablet, dijital oyun, sosyal medya ve metaverse kavramlarına ilişkin algılarını metaforlar yoluyla incelemektir. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) yaklaşımıyla tasarlanmış ve 160 ortaokul öğrencisinden veri toplanmıştır. Verilerin analizinde Saban’ın (2008) çalışmasında kullandığı metafor analizi yöntemi temel alınmış; kodlama, kategorileştirme, geçerlik-güvenirlik çalışmaları ve tematik dağılımlar ayrıntılı şekilde raporlanmıştır. Araştırma bulguları, öğrencilerin teknolojiyi daha çok eğlence, kolaylık ve iletişim aracı olarak algıladıklarını; ancak bağımlılık ve karmaşıklık gibi olumsuz yönlerini de fark ettiklerini göstermektedir. Akıllı telefon, dijital oyun ve sosyal medya gibi araçlara yönelik metaforların önemli bir kısmı “bağımlılık” temasında yoğunlaşırken, akıllı tahta ve tablet gibi eğitim teknolojilerine yönelik metaforların daha işlevsel ve olumlu temalarda toplandığı görülmüştür. Ayrıca öğrenciler metaverse kavramını büyük ölçüde “gelecek” ve “hayal gücü” ile ilişkilendirmiştir. Araştırmanın bulguları doğrultusunda, öğrenci algılarına uygun dijital içerikler geliştirilmesi, öğretmenlerin teknoloji entegrasyonu konusunda desteklenmesi ve teknoloji okuryazarlığını artırmaya yönelik programlar önerilmektedir. Ayrıca, gelecekte teknolojiyle zenginleştirilmiş öğrenme deneyimlerine sahip farklı öğrenci gruplarını karşılaştıran çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışma, öğrencilerin dijital teknolojilere yönelik algılarını anlamaya yönelik önemli bir katkı sunmakta ve eğitimde teknoloji kullanımının öğrenci merkezli boyutunu ortaya koymaktadır.

Referanslar

Adnan, M., & Gezgin, D. M. (2016). Modern çağın yeni fobisi: Üniversite öğrencileri arasında nomofobi prevalansı. Journal of Faculty of Educational Sciences, 49(1), 141–158.

Altun, D., & Tantekin-Erden, F. (2018, Mayıs). Okul öncesi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık profilleri. 17. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, Ankara, Türkiye. [Sunu]

Bozpolat, E., & Arslan, A. (2018). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı dersine ilişkin görüşleri. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(3), 60–84.

Çağıltay, K., Çakıroğlu, J., Çağıltay, N., & Çakıroğlu, E. (2001). Öğretimde bilgisayar kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 19–28.

Demirli, C., & Aksoğan, M. (2012). The effect of blended learning on the persistence of academic performance for computer education. The Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 1(1), 111–122.

Döğer, M. F. (2016). Bilgisayar destekli eğitimlere katılan öğretmenlerin görüş ve deneyimlerine bağlı olarak eğitimde teknoloji kullanımını etkileyen dinamikler (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).

Durukan, Ü. G., Hacıoğlu, Y., & Dönmez Usta, N. (2016). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmeni adaylarının “teknoloji” algıları. Journal of Computer and Education Research, 4(7), 24–46.

Ersoy, Y. (1996). Hizmetiçi eğitim ve yetiştirme kursunu geliştirme: Amaçlar ve matematik öğretmenlerinin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 151–160.

Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 25(1), 483–496.

Fisher, M. M. (1997). The voice of experience: Inservice teacher technology competency recommendations for preservice teacher preparation programs. Journal of Technology and Teacher Education, 5(2–3), 193–147.

Goggin, G. (2012). Cell phone culture: Mobile technology in everyday life. New York: Routledge.

Haydn, T. A., & Barton, R. (2007). Common needs and different agendas: How trainee teachers make progress in their ability to use ICT in subject teaching. Some lessons from the UK. Computers & Education, 49(4), 1018–1036.

İşman, A. (2002). Sakarya ili öğretmenlerinin eğitim teknolojileri yönündeki yeterlilikleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 1(1), 72–91.

Jeong, S., Hwang, Y., Yum, J. ve Kim, H. (2016). Akıllı telefon kullanıcıları hangi tür içeriklere bağımlı?: Sosyal ağlar ve oyunlar. Bilgisayar. Davranış. , 54, 10-17. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.07.035 .

Katz, J. E. (2006). Mobile communication and the transformation of daily life: The next phase of research on mobiles. Knowledge, Technology & Policy, 19(1), 62–71.

Lu, J., Yao, J. E., & Yu, C. S. (2005). Personal innovativeness, social influences and adoption of wireless Internet services via mobile technology. The Journal of Strategic Information Systems, 14(3), 245–268.

Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1984). Qualitative data analysis: A sourcebook of new methods. London: Sage.

Minaz, A., & Bozkurt-Çetinkaya, Ö. (2017). Üniversite öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılık düzeylerinin ve kullanım amaçlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 268–286.

Nadeem, M., Oroszlanyova, M. ve Farag, W. (2023). Dijital Oyun Tabanlı Öğrenmenin Öğrenci Katılımı ve Motivasyonu Üzerindeki Etkisi. Bilgisayarlar, 12 (9), 177. https://doi.org/10.3390/computers12090177

Oakes, J., & Lipton, M. (2002). Struggling for educational equity in diverse communities: School reform as social movement. Journal of Educational Change, 3(3–4), 383–406.

Öksüz, C., Ak, Ş., & Uça, S. (2009). İlköğretim matematik öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin algı ölçeği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 270–287.

Öz, H., & Tortop, H. S. (2018). Üniversite okuyan genç yetişkinlerin mobil telefon yoksunluğu korkusu (nomofobi) ile kişilik tipleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 2(3), 146–159.

Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459–496.

Schönborn, K., Otterborn, A. ve Hultén, M. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin dijital tablet kullanımına ilişkin anket: genel ve teknoloji eğitimiyle ilgili bulgular. Uluslararası Teknoloji ve Tasarım Eğitimi Dergisi , 29, 717 - 737. https://doi.org/10.1007/s10798-018-9469-9

Sheffield, C. J. (1998). A trend analysis of computer literacy skills of preservice teachers during six academic years. Journal of Technology and Teacher Education, 6(2–3), 105–114.

Steen, G. (2002). Towards a procedure for metaphor identification. Language and Literature, 11, 17–33. https://doi.org/10.1177/096394700201100103

Uçar, M. (1999). İlköğretimde ders araç-gereçleri kullanımı konusunda öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(3), 195–207.

Yavuz Mumcu, H., & Dönmez Usta, N. (2014). Öğretmen adaylarının bilgisayar ve internet kullanımına yönelik tutumları. The Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 3(3), 44–55.

Zeitz, L. E. (1995). Developing a technology workshop series for your faculty and staff. Computing Teacher, 22(7), 62–64.

İndir

Yayınlanmış

28.06.2025

Nasıl Atıf Yapılır

KORKMAZ, A. H., & YILMAZ, H. İbrahim. (2025). Dijital Yerli Olan Ortaokul Öğrencilerinin Teknolojik Araçlar Hakkındaki Algılarının Metaforlar Üzerinden İncelenmesi . Eğitimde Pedagojik Araştırmalar Dergisi, 1(1), 65–79. Erişim adresi: https://epader.org.tr/dergi/index.php/pub/article/view/9

Sayı

Bölüm

Makaleler